dr Edyta Konopczyńska

radca prawny

Wspieram Przedsiębiorców - wyjątkowych ludzi - pomagam zakładać i rozwijać firmy. Oferuję wsparcie w bieżącej działalności przedsiębiorstwa, reprezentację w negocjacjach biznesowych, postępowaniach mediacyjnych i sądowych. Wspieram również placówki opieki senioralnej.
[Więcej >>>]

Załóż dom seniora

Dom opieki senioralnej wymagania techniczne – bariery architektoniczne

Edyta Konopczynska20 czerwca 2024

Jeśli planujesz założenie całodobowego domu opieki dla seniorów, bądź go już prowadzisz, ale wciąż masz wątpliwości, czy robisz to zgodnie z przepisami – zapraszam do lektury artykułu poświęconego wymaganiom technicznym budynku, w którym będzie prowadzony dom opieki.

W artykule więcej uwagi poświęcam kwestii windy w domu opieki – kiedy jest konieczna i czy dźwig osobowy może być zastąpiony „krzesełkiem jezdnym”.

Zacznę jednak od ogólnego opisania wymogów technicznych budynku, w którym prowadzony jest całodobowy dom opieki senioralnej.

W Polsce popularne są adaptacje istniejących domów jednorodzinnych albo budynków użyteczności publicznej na cele stworzenia domu opieki senioralnej i placówki te oferują swoim mieszkańcom bardzo wygodne warunki do spędzenia dni spokojnej starości.

Dom opieki senioralnej wymagania techniczne

Jakie wymagania techniczne powinien spełnić budynek?

Jednym z podstawowych obowiązków placówek opieki całodobowej jest spełnienie warunków lokalowych.

Ustawa o pomocy społecznej określa wymagania dotyczące całego obiektu, w którym mieści się placówka, oraz szczegółowo precyzuje wymogi w zakresie liczby, rodzaju, wielkości i wyposażenia jej pomieszczeń.

Zagospodarowanie terenu

  • budynek i jego otoczenie – bez barier architektonicznych
  • miejsca postojowe w tym dla osób niepełnosprawnych
  • miejsce gromadzenia odpadów komunalnych
  • hydrant
  • dojścia i dojazdy
  • podłączenie do sieci wodociągowej lub indywidualne ujęcie wody oraz oczyszczalnia ścieków/zbiornik bezodpływowy.

Dom opieki senioralnej wymagania techniczne – budynki

  • ciągi komunikacyjne odpowiedniej szerokości
  • nieprzecinające się drogi czysta i brudna
  • oznaczone drogi ewakuacyjne
  • oświetlenie PPOŻ
  • drzwi odpowiedniej szerokości
  • schody ze spocznikiem i stopniami o odpowiedniej szerokości i wysokości
  • winda/ dźwig osobowy w razie konieczności.

Pokoje mieszkalne

Pokoje mieszkalne – nie więcej niż trzyosobowe, z tym że:

  • pokój jednoosobowy – nie mniejszy niż 9 m2,
  • pokój dwu- i trzyosobowy – o powierzchni nie mniejszej niż po 6 m2 na osobę,
  • pokoje mieszkalne – wyposażone w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła i szafkę nocną dla każdej osoby,
  • pokój mieszkalny uznaje się za spełniający wymaganą normę, o której mowa wyżej – jeśli odstępstwo od wymaganej powierzchni nie jest większe niż 5%.

Jeżeli pokój zajmują wyłącznie osoby leżące może być on czteroosobowy, a jego powierzchnia nie może być mniejsza niż 6 m2 na osobę.

Pokój uznaje się za spełniający wymaganą normę jeśli odstępstwo od wymaganej powierzchni nie jest większe niż 5%.

Pokoje wyposażone w łóżka rehabilitacyjne, szafy, szafki nocne, stół, krzesła oraz odpowiednią ilość gniazdek elektrycznych.

Łazienki i toalety

Wymagana jedna łazienka dla nie więcej niż pięciu osób i jedna toaletę dla nie więcej niż czterech osób, wyposażone w uchwyty ułatwiające osobom mniej sprawnym korzystanie z tych pomieszczeń, z tym że jeśli liczba osób leżących przekracza 50% ogólnej liczby mieszkańców, dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25%.

Ważne są np. obniżone progi w kabinach prysznicowych.

          >>> Przeczytaj również artykuł: Kto może kontrolować prywatne domy opieki senioralnej?

Inne pomieszczenia

Dom opieki całodobowej powinien także posiadać:

  • pokój dziennego pobytu służący jako jadalnia
  • pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia
  • pomieszczenie na przechowywanie artykułów chemicznych i higienicznych
  • pomieszczenie dla personelu
  • gabinet medyczny pomocy doraźnej
  • miejsce przeznaczone do realizowania praktyk religijnych (może to być świetlica, jadalnia).

Bariery architektoniczne – schody

Przepisy, regulujące wymagania techniczne budynków, w których mieści się całodobowy dom opieki stanowią, że miejsce pobytu powinno spełniać następujące warunki:

1) budynek i jego otoczenie powinno być pozbawione barier architektonicznych

2) w budynkach wielokondygnacyjnych bez dźwigów osobowych – pokoje mieszkalne oraz jadalnia i pokój dzienny dla pensjonariuszy – muszą być usytuowane na parterze.

Schody traktowane są zatem jako bariera architektoniczna i w budynkach wielokondygnacyjnych, w których pokoje mieszkalne i inne pomieszczenia wspólne, z których korzystają seniorzy, usytuowane są na piętrach – konieczna jest instalacja windy.

I tu zaczynają się „schody” 🙂

Instalacja windy – dźwigu osobowego, to znaczny wydatek.

Może być też tak, że w budynku, który chcesz adaptować na dom opieki ze względów technicznych nie jest możliwe wykonanie montażu windy lub będzie to przedsięwzięcie biznesowo nieracjonalne.

Często okazuje się także, że nie ma możliwości, aby na istniejących schodach zainstalować platformę schodową do transportu osób na wózkach ponieważ schody są zbyt wąskie, albo nie ma wystarczająco dużo miejsca przed schodami.

W tego typu sytuacjach rozwiązaniem, które często funkcjonuje w praktyce jest instalacja krzesła schodowego. Urządzenia te w porównaniu z windą jest dużo tańszym rozwiązaniem.

Jednak jeśli planujesz instalację platformy lub krzesła schodowego powinieneś rozważyć, czy w przypadku Twojego domu opieki istnieje ryzyko odmowy rejestracji placówki przez urząd ze względu na bariery architektoniczne budynku.

Aby pomóc Ci dokonać wyboru przytoczę kilka argumentów, które znalazły zastosowanie w rozstrzygnięciach sądów administracyjnych.

Dom opieki senioralnej wymagania techniczne

Co na to sądy?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie o sygnaturze I SA/Wa 951/10 stwierdził, że wyjaśniając na gruncie ustawy o pomocy społecznej pojęcie „windy” (art. 68 ust. 4 pkt 2) należy przede wszystkim zastosować wykładnię funkcjonalną.

Niewątpliwie nie jest istotne, czy urządzenie wykorzystane w placówce odpowiada definicji językowej pojęcia „winda”, ale czy zapewnia odpowiednie warunki do przemieszczania się w budynku, przede wszystkim przez osoby niepełnosprawne.

Potwierdzenie tego warunku może wynikać z dokumentacji technicznej urządzenia.

We wspomnianej sprawie organ twierdził, że ani schodołaz, krzesełko schodowe, ani inne urządzenie służące do przemieszczania osób niepełnosprawnych nie spełniające wymogu choćby najprostszej definicji „windy” (ze słownika języka polskiego) – nie może być za nią uznane.

Natomiast skarżący wystąpił o sprawdzenie działania platformy schodowej w praktyce i wydanie opinii czy to działanie jest zgodne z posiadanym certyfikatem urządzenia – to znaczy czy platforma umożliwia przemieszczanie osób niepełnosprawnych pomiędzy kondygnacjami i zapewnia bezpieczeństwo dla osób z niej korzystających.

Sąd zajął stanowisko, że urząd ponownie rozpatrując sprawę, powinien przede wszystkim zastosować wykładnię funkcjonalną pojęcia „winda”.

Nie jest bowiem istotne czy urządzenie wykorzystane w placówce odpowiada definicji językowej pojęcia „winda”, ale czy zapewnia odpowiednie warunki do przemieszczania się w budynku, przede wszystkim przez osoby niepełnosprawne.

Potwierdzenie tego warunku może wynikać z dokumentacji technicznej urządzenia i oględzin urządzenia w czasie jego funkcjonowania, a zatem  słusznie wskazano na potrzebę oceny działania urządzenia.

Na konieczność sprawdzenia funkcjonalności rozwiązań komunikacyjnych w domu opieki położył nacisk także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 maja 2019r. I OSK 1967/17.

NSA podzielił stanowisko Sądu Wojewódzkiego, zdaniem którego organ prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych i ich oceny w odniesieniu do istnienia barier architektonicznych w obiekcie, w postaci schodów i braku windy.

          >>> Sprawdź czym jest rejestr zgłoszeń o zdarzeniach nadzwyczajnych w całodobowych domach opieki

Sąd zwrócił przy tym uwagę, że organy nie kierowały się wyłącznie literalną definicją pojęcia „winda”, ale skupiły się na szczegółowym uzasadnieniu stanowiska, dlaczego funkcjonalność, istniejącego już w budynku rozwiązania komunikacyjnego, w postaci krzeseł nie spełniała w tym przypadku warunku braku barier architektonicznych.

W sprawie uznano, że dokumentacja techniczna dotycząca krzesełek schodowych, w postaci trzech decyzji Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego z 2014 r., nie mogła być uznana za wystarczającą do przyjęcia, iż krzesełka spełniały w niniejszym stanie faktycznym funkcję windy.

Z akt sprawy wynikało, że budynek placówki jest wielokondygnacyjny (trzy kondygnacje), a pokoje mieszkalne znajdują się na różnych kondygnacjach.

W budynku brak jest windy – na półpiętro i I piętro prowadzą schody (odpowiednio 6 i 7 schodów). Na schodach zamontowano urządzenia w postaci krzeseł w celu zapewnienia transportu, ale zdaniem organu nie można podzielić poglądu, że krzesełka te mogą w tym wypadku zastąpić windę.

Skarżąca powoływała się na trzy decyzje Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego z dnia (…) maja 2014 r. i pismo z dnia (…) grudnia 2015 r., których treść świadczyła o zezwoleniu na eksploatację powyższych urządzeń dla przemieszczania osób niepełnosprawnych.

Należy jednak zwrócić uwagę, że we wspomnianych dokumentach i piśmie nie zawarto oceny funkcjonalności krzesełek w odniesieniu do tej, konkretnej placówki.

Pismo zawiera jedynie ogólną informację, iż urządzenia w postaci krzesełek schodowych służą generalnie pokonywaniu barier architektonicznych podczas transportu osób w pozycji siedzącej, posiadają aktualne decyzje zezwalające na ich eksploatację i są ewidencjonowane w terenie całej Polski jako urządzenia służące dla przemieszczania osób niepełnosprawnych.

Tym niemniej w tym konkretnym przypadku oceniono, że ze względu na cel i charakter prowadzonej placówki, w której przebywają (lub mogą przebywać) osoby o różnym stopniu niepełnosprawności tak ruchowej, jak i intelektualnej, istniejący rodzaj komunikacji między piętrami, w postaci krzesełek schodowych, nie spełnia swojej roli.

Jest niefunkcjonalny, a w niektórych sytuacjach (np. transport osób leżących) wręcz niemożliwy do wykorzystania i zagrażający bezpieczeństwu pensjonariuszy placówki.

Podsumowując, jeżeli planujesz w swojej placówce montaż urządzeń będących alternatywą windy, zawsze musisz rozważyć, czy istnieje ryzyko odmowy akceptacji takiego rozwiązania przez urząd.

Trzeba każdorazowo ocenić konkretny przypadek, biorąc pod uwagę układ pomieszczeń w budynku, funkcję jaką spełniają (pokoje pensjonariuszy, pomieszczenia dla pracowników, jadalnia, pokój dzienny dla pensjonariuszy) oraz jaki typ domu opieki prowadzisz.

Dom opieki senioralnej wymagania techniczne

Dom opieki senioralnej wymagania techniczne – najczęściej zadawane pytania

1) Jakie warunki trzeba spełnić, aby otworzyć dom opieki senioralnej?

Jeżeli chcesz prowadzić prywatny dom opieki senioralnej musisz spełnić warunki określone w ustawie o pomocy społecznej.

Ustawodawca zdefiniował wymagania dotyczące całego obiektu, w którym mieści się placówka, oraz szczególne wymogi w zakresie liczby, rodzaju i wielkości pomieszczeń.

Z ustawy wynikają też minimalne wymagania kadrowe zależne od liczby pensjonariuszy oraz rodzaju usług, jakie chcesz świadczyć w swojej placówce.

2) Jak założyć dom opieki senioralnej?

Jeżeli chcesz prowadzić prywatny dom opieki senioralnej musisz uzyskać zezwolenie Urzędu Wojewódzkiego właściwego ze względu na miejsce położenia placówki.

Uzyskanie zezwolenia następuje po spełnieniu określonych w ustawie o pomocy społecznej warunków.

Po szczegóły procedury rejestracji domu opieki społecznej zapraszam do artykułu Prywatny dom opieki senioralnej – przepisy prawne i ebooka Jak założyć dom opieki senioralnej.

3) Kto może prowadzić prywatny dom opieki senioralnej?

Osoby fizyczne, osoby prawne, organizacje społeczne, fundacje, stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe.

***

Życzę Ci powodzenia w organizacji domu opieki senioralnej, a w razie wątpliwości możesz skorzystać z pomocy u mnie:

          Edyta Konopczyńska
          radca prawny

          Tel. 571 390 721

          e-mail: radca@kancelariakonopczynska.pl

Zdjęcia: Karolina Kaboompics; cottonbro studio ,Leeloo The First

***

Jakie warunki trzeba spełnić, aby dostać miejsce w DPS?

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej (DPS).

Dom opieki społecznej zapewnia zakwaterowanie, pomoc medyczną i całodobową opiekę wyspecjalizowanego personelu [Czytaj dalej…]

W czym mogę Ci pomóc?

Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

Jeżeli potrzebujesz indywidualnej płatnej pomocy prawnej, to zapraszam Cię do kontaktu.

Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

dr Edyta Konopczyńska

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego dr Edyta Konopczyńska w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    Komentarze (0)

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Radcy Prawnego dr Edyta Konopczyńska w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: